Kultura i zabytki w Jilemnicku | Turysta

Starodawne budownictwo ludowe, zabytki techniki, pałace, kościoły, kapliczki i inne ciekawe budowle powstałe w czasach, kiedy tereny te należały do rodu Harrachów, zachęcają do odwiedzenia Ziemi Jilemnickiej. O tradycjach dawnych rzemiosł i początkach narciarstwa w Karkonoszach przypominają tutejsze muzea i ekspozycje. W niektórych można nie tylko zobaczyć, ale też własnoręcznie spróbować coś stworzyć przy użyciu dawnych technik – na przykład szklane ozdoby choinkowe z drobnych koralików.

Ziemia Jilemnicka ma szeroką ofertę kulturalną przez cały rok. Odbywają się tu festiwale muzyczne, rzeźbiarskie, folklorystyczne, a także przedstawienia teatralne.

Muzea i ekspozycje:

Pałac – Horní Branná

- izba pamięci Jana Amosa Komeńskiego oraz wystawa karkonoska

Muzeum Karkonoskie i Pałac – Jilemnice

- historia narciarstwa w Karkonoszach, działająca mechaniczna ruchoma szopka

Janatův Mlýn – Buřany (zwiedzanie po uzgodnieniu pod nr tel. +420 603 260 319)

- unikatowy do dziś zachowany młyn z oryginalnym kołem

Muzeum i Galeria Starý Kravín – Františkov

- wystawa pokazująca życie w Karkonoszach, kolekcja sprzętu strażackiego, sezonowe wystawy artystów

Muzeum Rzemiosł Karkonoskich – Poniklá

- wystawa poświęcona rolnictwu, wózki dziecięce, galeria koronek i inne ciekawostki

Krakonošovo Moto Muzeum – Dolní Štěpanice (zwiedzanie po uzgodnieniu pod nr tel.+420 777 268 575)

- ponad 50 eksponatów motocykli marki Jawa i ČZ, w tym maszyny rajdowe

Památník Zapadlých Vlastenců – Paseky nad Jizerou

- Pomnik Zapomnianych Patriotów, ekspozycja pokazująca życie górskiej wsi, karkonoską szkołę lutniczą

Propozycje warte obejrzenia:

1. Dom kultury Společenský dům Jilm – Jilemnice

Oferuje całoroczny program kulturalny w postaci koncertów, przedstawień teatralnych, zajęć dla dzieci oraz projekcji filmowych w Kinie 70 w wersji 2D i 3D. Więcej informacji o programie znaleźć można na www.sdjilm.cz.

2. Ciekawska Uliczka – Jilemnice

Umożliwia zapoznanie się z typowymi dla dawnych Karkonoszy domami zrębowymi; powstała po pożarze miasta w 1788 roku. Nazwę zawdzięcza charakterystycznemu ustawieniu domów – wybudowano je tak, że każdy następny wysunięty jest o jedną oś okienną do przodu w stosunku do poprzedniego. W ten sposób ciekawscy mieszkańcy mogli obserwować, co działo się w centrum. Zdobi ją też figura św. Jana Nepomucena oraz zrębowy Šaldův statek („Gospodarstwo Šaldy”).

3. Tuláčkův statek – Kruh

Słowo „statek” oznacza „gospodarstwo”. Zabytek kultury będący przykładem późnobarokowego budownictwa ludowego. Byłe gospodarstwo składa się z budynku mieszkalnego z przyległym podwórzem, zamkniętym kamiennym murem z wrotami i boczną bramką. Całość dopełnia stodoła i obora. Typowa dla przedgórza (Podkrkonoší) jest zrębowa konstrukcja oraz sposób zdobienia szczytów.

4.  Renesansowy pałac i grobowiec Harracha pw. Krzyża Świętego – Horní Branná

Pałac wybudował w 1582 roku Zdeněk z Valdštejnu. W 1632 przeszedł on w ręce hrabiego Otto Bedřicha z Harrachu. Dziś znajdziemy tu wystawę poświęconą życiu i twórczości J. A. Komeńskiego, który przebywał tu przed odejściem na wygnanie. Obok pałacu stoi grobowiec rodu Harrachów, niosący wezwanie Krzyża Świętego. We wsi znajdziemy też gotycki kościół św. Mikołaja z dobudowaną w stylu barokowym kaplicą Trójcy Przenajświętszej.

5. Most Peřimovský

Łukowy Most Peřimovský na rzece Izerze to unikatowy zabytek techniki z 1911 r. Na swoje czasy był bardzo odważnie zbudowany w formie jednego niepodpartego łuku o prześwicie 45 m. Projekt opracowali inżynierowie F. Jirásek i O. Hubálek. Jest to jeden z najstarszych mostów tego typu w Czechach.

6. Ruiny zamku – Štěpanice

Zamek powstał w drugiej połowie XIII wieku założony przez ród Waldsteinów (Valdštějnów) i do początków XVI wieku stanowił główny ośrodek dominium. Później stracił swą funkcję i zaczął podupadać. W miejscu górnego zamku zachowały się kawałki ścian oraz część murów obwodowych z kwadratową basztą.

7. Pomnik Hanča i Vrbaty

Pomnik ma formę kopca. Usypano go na szczycie góry Zlaté návrší (Złote Wzgórze) na cześć narciarza Bohumila Hanča i jego przyjaciela Václava Vrbaty, który zginęli tu 24 marca 1913 r. podczas zakończonych zamiecią zawodów narciarskich na 50 km. W ładną pogodę jest stąd piękny widok na całe Karkonosze i ich przedgórze.

8. Ręczna produkcja ozdób choinkowych – Poniklá

Rodzinna firma Rautis zajmuje się tradycyjną ręczną produkcją ozdób choinkowych z dmuchanych szklanych koralików. Zakład można zwiedzać po uprzedniej rezerwacji przez Internet. Podczas zwiedzania można także spróbować własnoręcznie wykonać zabawkę choinkową wedle własnego gustu. Proces produkcji ozdób choinkowych zgłoszony został na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO.

9. Stara szkoła – Paseky nad Jizerou

Jako unikat zachowany obiekt jest wyjątkowym zabytkiem karkonoskiej ludowej architektury z XVIII wieku. Jest częściowo podpiwniczony, ma dwuspadowy dach i dobudówkę w konstrukcji zrębowej. Znany jest jako szkoła z powieści K. V. Raisa „Zapadlí vlastenci” (”Zapomniani patrioci”) oraz filmu „Karkonosz i narciarze”. Budynek zdobią stuletnie lipy i barokowa figura św. Jana Nepomucena.

10. Lekkie umocnienia graniczne

Linia umocnień budowanych w latach 1936 – 1938 do obrony przed grożącym atakiem Niemiec składa się z lekkich bunkrów typu 37. Najwięcej obiektów znajdziemy na grzbietach gór na odcinku Lysa hora i Kotel obok części szlaku z Dvoraček do Vrbatovej boudy. Kilka obiektów, w tym nietypowy „bliźniak”, znajduje się u zbiegu Izery z Mumlavą.